Często zadawane pytania

Przeczytaj poniższe pytania, a jeśli nie możesz znaleźć odpowiedzi, prześlij nam swoje pytanie, odpowiemy tak szybko, jak to możliwe.

Czy osoba zatrudniona na umowę o pracę wykonująca przewozy regularne na liniach nieprzekraczających długości 50 km musi wozić ze sobą swoją aktywności pracy z 28 dni wstecz?

Obowiązek okazania dokumentacji obejmującej czas pracy kierowcy z poprzedzających 28 dni wynika z art. 36 Rozporządzenia WE nr 165/14 a ten akt prawny jest z kolei uzależniony od obowiązku stosowania przepisów Rozporządzenia nr 561/06. Skoro zgodnie z art. 3 lit. a tego rozporządzenia, nie ma ono zastosowania do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami używanymi do przewozu osób w ramach przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km,to konsekwencją tego zapisu będzie również zwolnienie z obowiązków wynikających z art. 36 Rozporządzenia WE nr 165/14. Reasumując powyższe stwierdzić należy, że kierowca wykonujący przewozy wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia 561/06 nie ma obowiązku okazywania dokumentacji związanej ze swoim czasem pracy.

Czy osobie pracującej na umowę zlecenie (zatrudnionej w innym zakładzie pracy- niezwiązanym z transportem) trzeba udokumentować czas pracy, jeżeli jedzie na wyjazd okazjonalny jednodniowy lub “wsiada” na linkę regularną od czasu do czasu na wezwanie?

Zgodnie z art. 20 ust. 3 Rozporządzenia nr 561/06, kierowca zatrudniony przez więcej niż jedno przedsiębiorstwo transportowe lub pozostający do dyspozycji więcej niż jednego przedsiębiorstwa transportowego przekazuje każdemu z nich odpowiednie informacje, aby umożliwić im przestrzeganie przepisów rozdziału II. Podobne zapisy odnajdziemy również w ustawie o czasie pracy kierowców. Rozdział II to “ZAŁOGA, CZASY PROWADZENIA POJAZDU, PRZERWY I OKRESY ODPOCZYNKU”. Należy zwrócić uwagę na to, że przedsiębiorstwa w tym względzie mają przestrzegać przepisów tylko tego działu, więc nie powinny dopuszczać do naruszenia tych konkretnych przepisów – artykuły od 5 do 9. Osiągnięciu tych celów pomoże informacja, jaką przedsiębiorca uzyska na podstawie art. 24 ustawy o czasie pracy kierowców. Jednakże odpowiednie informacje (które na przekazać kierowca ), to nie zapisy aktywności, czy szczegółowe dane dotyczące czasu pracy. Wychodząc z założenia, że dana firma może odpowiadać wyłącznie za działania własne, nie można wymagać od niej dokumentowania czasu pracy wykonanej na rzecz innego podmiotu. Tu w grę wchodzi tajemnica innej firmy, ochrona danych etc.  Reasumując stwierdzić należy, że firma wykonująca dany przewóz drogowy odpowiada za dokumentację kierowcy, jaka dotyczy pracy wykonywanej na rzecz tej konkretnej firmy. Więc doraźne wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych będzie się wiązało z wydaniem temu kierowcy zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu zgodnie z rzeczywistą aktywnością w tej konkretnej firmie,na podstawie art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców. I o ile nie będzie to przewóz wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia 561/06 to trzeba będzie w ten sposób udokumentować cały okres 28 dni poprzedzających dany dzień.

Kiedy należy wystawiać zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu?

W przypadku braku możliwości ręcznego wprowadzenia danych do pamięci tachografu i na kartę kierowcy, każdy okres w którym kierowca:

  1. przebywał na zwolnieniu lekarskim od pracy z powodu choroby;
  2. przebywał na urlopie wypoczynkowym;
  3. miał czas wolny od pracy;
  4. prowadził pojazd wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub Umowy AETR;
  5. wykonywał inną pracę niż prowadzenie pojazdu;
  6. pozostawał w gotowości do wykonywania pracy

 – powinien być udokumentowany zaświadczeniem o nieprowadzeniu pojazdu zgodnym ze wzorem dostępnym na stronach internetowych ministra właściwego ds. transportu.

UWAGA! Przez czas wolny od pracy, rozumie się okresy inne niż przerwy i odpoczynek kierowcy, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 165/2014. Zasady te wynikają bezpośrednio z treści art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców.

Czy można powołać się na art. 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/06, jeżeli zostanie przekroczony czas jazdy lub czas dziennej aktywności podczas powrotu do domu na weekend, w sytuacji, gdy do miejsca zamieszkania pozostało jeszcze np. 50 km, czyli godzina jazdy? Lepiej chyba spać w domu niż spędzić weekend na parkingu.

Niestety, ale wyjątku wskazanego w art. 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/06 nie można w tej sytuacji zastosować. Przepis ten daje możliwość odstępstwa od przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków, lecz wyłącznie w sytuacji wystąpienia nieoczekiwanych zdarzeń, których wcześniej nie można było przewidzieć (zator drogowy, wypadek, nagłe zjawiska atmosferyczne). Dojazd do domu nie mieści się w tej regulacji. Ponadto należy pamiętać, że każdorazowo ocenę tego, czy dana okoliczność wskazana na wykresówce lub wydruku z tachografu cyfrowego jest wiarygodna, będzie dokonywał kontrolujący w oparciu o swoje doświadczenie życiowe i zawodowe. W tym względzie nie ma jasno określonych kryteriów postępowania. Na pewno wpływ na tę ocenę będzie też miała „historia” ostatnich 28 dni pracy kierowcy.

Czy to prawda że kierowca będący jednocześnie przedsiębiorcą musi sporządzać dla siebie ewidencję czasu pracy i przestrzegać ograniczeń czasu pracy?

Tak. Zgodnie ze znowelizowaną w roku 2013 ustawą o czasie pracy kierowców (zmiany weszły w życie w dniu 16 lipca 2013 r.), przepisy tej ustawy regulują również czas pracy przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowe. Czasem pracy przedsiębiorców – kierowców, jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, w którym pozostają oni na swoich stanowiskach pracy, będąc do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczą usługę przewozu drogowego i wykonują wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego. Czas pracy podlega ograniczeniom co do czasu jego trwania bez przerwy (max 6 godzin), czasu pracy w godzinach nocnych (max 10h) oraz co do wymiaru tygodniowego (średnio 48h w okresie rozliczeniowym). Szczegółowo opisano te kwestie w  rozdziale 3a ustawy.

Przez jaki okres obecnie należy przechowywać wykresówki i pliki cyfrowe?

Jeżeli dla kierowcy prowadzona jest odrębna ewidencja czasu pracy – w formie rejestrów opracowanych na podstawie wykresówek, danych cyfrowych i zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu, to oryginalne zapisy tachografów muszą być przechowywane w siedzibie firmy przez co najmniej dwanaście miesięcy po ich zarejestrowaniu. Jeżeli natomiast dokumenty te „same w sobie” zostaną uznane za ewidencję czasu pracy, to wówczas podlegają przechowywaniu przez okres 3 lat w odniesieniu do pracowników (umowy o pracę) i 2 lat w odniesieniu do świadczących pracę na podstawie innej umowy oraz samych przedsiębiorców będących jednocześnie kierowcami.

Czy jazda lokalna samochodem ciężarowym – tak maksymalnie do 100 km od bazy pozwala na zastosowanie wyłączenia ze stosowania przepisów Rozporządzenia (WE) nr 561/06?

Zdecydowanie nie – a przynajmniej nie w każdym przypadku. Jedno z wyłączeń rzeczywiście dotyczy  długości trasy nieprzekraczającej 50 km, jednak związane jest ono z wykonywaniem przewozu osób na liniach regularnych  o tej maksymalnej długości. W przypadku pojazdów lub zespołów pojazdów o maksymalnej dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 7,5 tony, taka możliwość (w promieniu do 100 km od bazy) dotyczy wyłącznie przypadku, w którym prowadzenie pojazdu nie jest głównym zajęciem kierowcy a przewozi on materiał, sprzęt lub urządzenia wykorzystywane przez niego podczas pracy, np. przewożona jest maszyna budowlana, której jest operatorem.

Czy pracując wyłącznie w ruchu krajowym, muszę wpisywać kraj rozpoczęcia i zakończenia dziennej pracy?

Jeżeli w pojeździe, jest zainstalowany tachograf cyfrowy, to niezależnie od obszaru wykonywania przewozów, kierowca ma obowiązek wprowadzać symbole państw, w których rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy. Dane te kierowca wprowadza całkowicie w sposób ręczny albo automatycznie, o ile urządzenie rejestrujące podłączone jest do satelitarnego systemu śledzącego. Czyli w przypadku o którym mowa w pytaniu,  krajem rozpoczęcia oraz zakończenia dnia pracy będzie Polska (PL). Przy wyjmowaniu karty po zakończonym dniu pracy oraz podczas ponownego logowania, tachograf cyfrowy sam “przypomni” o konieczności dokonania tego wpisu, jednak przy ciągłym, nieprzerwanym używaniu karty, niestety trzeba będzie o tym pamiętać – korzystamy wówczas z opcji w menu: “wpisz kierowca”.

Moja karta kierowcy uległa uszkodzeniu i nie jestem w stanie jej używać. Co w tej sytuacji mam zrobić?

Gdy karta kierowcy ulegnie uszkodzeniu, jest niesprawna lub nie jest w posiadaniu kierowcy, kierowca na początku trasy drukuje dane prowadzonego przez siebie pojazdu i wpisuje na tym wydruku dane umożliwiające identyfikację kierowcy (nazwisko, numer karty kierowcy lub prawa jazdy kierowcy), wraz z podpisem oraz wpisuje okresy innej pracy, gotowości, przerw i dziennego odpoczynku – jeżeli zachodzi konieczność uzupełnienia wolnych okresów (luk w aktywności) do danego momentu. Na końcu trasy kierowca ponownie drukuje informacje odnoszące się do okresów zarejestrowanych przez tachograf, zapisuje wszystkie okresy innej pracy, dyspozycyjności i odpoczynku od chwili sporządzenia wydruku na początku trasy, które nie zostały zarejestrowane przez tachograf oraz ponownie wpisuje dane umożliwiające identyfikację kierowcy (nazwisko, numer karty kierowcy lub prawa jazdy kierowcy), wraz z jego podpisem. Kierowca dołącza uszkodzone dokumenty do tych, które wytwarza awaryjne – nie wolno ich wyrzucić! W związku tym, że wydruki te mają być generowane na początku i końcu TRASY, to zalecamy, by dodatkowo (mimo braku takiego obowiązku) – dla większej wiarygodności wpisać na nich również miejscowość rozpoczęcia i zakończenia trasy.

W przypadku, gdy karta jest zniszczona, bądź działa wadliwie, kierowca powinien, w terminie 7 dni kalendarzowych, zwrócić się po jej duplikat do PWPW (w Polsce) oraz niezwłocznie dokonać zwrotu karty uszkodzonej.

Kierowca może kontynuować jazdę bez karty kierowcy w maksymalnym okresie 15 dni kalendarzowych lub w okresie dłuższym, jeśli konieczne jest odstawienie pojazdu do jego bazy, pod warunkiem, że może on udowodnić niemożność przedstawienia lub użycia karty podczas tego okresu.

Będąc w trasie zgubiłem kartę kierowcy. Co w tej sytuacji mam zrobić?

Kradzież karty podlega formalnemu zawiadomieniu właściwych władz państwa, w którym dokonano kradzieży.

Zaginięcie karty kierowcy musi zostać zgłoszone w formie formalnego zawiadomienia właściwych władz państwa, które ją wydało (w Polsce jest to PWPW) oraz odpowiednich władz Państwa Członkowskiego, które stanowi miejsce normalnego zamieszkania kierowcy, o ile są one różne. Dalsze postępowanie jest takie samo jak w przypadku uszkodzenia karty, a więc kierowca musi tworzyć zapisy “awaryjne” na wydrukach generowanych na początku i na końcu trasy.

W przypadku, gdy karta została zgubiona lub skradziona, kierowca powinien, w terminie 7 dni kalendarzowych, zwrócić się po jej duplikat do PWPW (w Polsce). Kierowca może kontynuować jazdę bez karty kierowcy w maksymalnym okresie 15 dni kalendarzowych lub w okresie dłuższym, jeśli konieczne jest odstawienie pojazdu do jego bazy, pod warunkiem, że może on udowodnić niemożność przedstawienia lub użycia karty podczas tego okresu. Należy wobec tego posiadać potwierdzenie dokonania zgłoszenia kradzieży/zagubienia.

W moim samochodzie podczas trasy zepsuł się tachograf. Co w tej sytuacji mam zrobić?

W przypadku awarii tachografu przepisy art. 16 Rozp. Rady (EWG) nr 3821/85 dopuszczają kontynuowanie przewozu drogowego, jednak pod pewnymi warunkami. W razie uszkodzenia lub wadliwego działania urządzenia pracodawca zobowiązany jest do jego naprawy przez uprawnionego instalatora lub warsztat, zaraz po tym, jak okoliczności na to pozwolą. Jeżeli sprowadzenie pojazdu do siedziby przedsiębiorstwa nie jest możliwe w ciągu tygodnia, licząc od dnia uszkodzenia lub wykrycia wadliwego działania, wówczas naprawy dokonuje się w drodze. Jeśli tachograf nie działa lub działa wadliwie, kierowcy zaznaczają na tymczasowej wykresówce dołączonej do wykresówki albo do karty kierowcy, na której powinni przedstawić dane umożliwiające ich identyfikację (numer karty kierowcy lub nazwisko lub numer prawa jazdy) wraz ze złożeniem podpisu – wszystkie informacje dotyczące okresu, w którym nie były poprawnie rejestrowane lub drukowane przez urządzenie rejestrujące. Czyli w zależności od rodzaju uszkodzenia, kierowca powinien zadbać o to, by wszystkie dane dotyczące jego aktywności były kompletne i jednoznacznie udokumentowane. Pamiętać należy, że ten stan może trwać maksymalnie 7 dni oraz, że wszelkie zapisy awaryjne (na wykresówkach lub papierze z drukarki muszą być tworzone w miarę możliwości na bieżąco oraz muszą być podpisane przez kierowcę wraz z podaniem numeru karty kierowcy lub numeru prawa jazdy. Oczywiście wszystkie te dokumenty powinny być później przekazane pracodawcy w celu ich archiwizacji.

Masz do nas jakieś inne pytanie?

Napisz do nas